Seri Basa Using Lawas: R. Binata (11-19)

Antariksawan Jusuf (dipublikasikan pada Senin, 04 Desember 2023 06:40 WIB)
- Kolom Bahasa Using



Cathetane R. Binata (W71-11-19)

Ater-ater:
Sakliyane R. Soedira, ana R. Binata hang nyathet ucap-ucap basa Using pirangane jilid taun 1929-1932. Aju, makene bisa diwaca wong akeh, belambangan.com 
ngetokaken isine sithik-sithik.

Ejaan lan keterangan wis ngeliwati proses suntingan. Umpamane: oe dadi u, tj dadi c, dj dadi j, j dadi y, awalan h dadi ilang. Keterangane teka basa Jawa dadi basa Indonesia. Tandha titik ring ngingsore ukara d/t dadi dh/th. Keterangan kr (krama) dadi besiki. Ejaan liyane, kayata klapa, mlaku (hang nganggo ejaan saiki mesthine ditulis dadi kelapa, melaku) miloni naskah aseline. Conto ukarane dijuwut teka naskah aseline, mulane magih kecampur basa Jawa sithik. Kayata, ana yen (mesthine kadhung), nuli (aju), mbeneri (ketepakan), klapa (kelapa) lan liya-liyane. Urutan ucape plek ketiplek njuwut teka manuskrip.

wangan: Aliran air atau sungai kecil yang mengalir menuju sawah.
Dadi saben sawah mesthi ana wangane, kang amek teka kalen utawa susukan.

ipil-ipil mala: Menantang bahaya.
Sira kau ipil-ipil mala bain, wis weruh empang cilik gediku ditingkriki, kadhung tiba dadi gawe.

empang= epang: Dahan pohon.
ditingkriki: Diinjak.
dadi gawe: Membikin keadaan jadi susah.

laos-laosan: Sebangsa tanaman yang mirip dengan lengkuas.

molah= iprik-iprik: Orang perempuan yang bekerja untuk memenuhi sandang pangan
dengan cara berjualan dan lain-lain.

milir= mengalir, untuk menerangkan sakit telinga (kopok).

mèlèré= kopoké.

melaka: Nama buah yang bentuknya seperti buah kecil dari krai (sejenis mentimun), sering digunakan untuk manisan

uwur-uwur: Ubur-ubur, disebut juga lateng lajaran.

sepat kepanasan: (Tidak ada keterangan-red).

males: Malas. Lawan katanya: patheng (rajin).

mulus= bares: Jujur. Sering dipakai untuk bunga ucapan, misalnya: ireng mulus, putih mulus, untuk menerangkan warna galur bulu ayam atau hewan lain.

mloncor: Memancur, untuk air.

mlinjo: Buah pohon eso.

melung: Berteriak, meminta tolong.
Sarip sore diukum bapake melung-melung kambi sambat kapok sebabe sing ana sekolah, perlu memengan layangan menyang boom, soren buru mulih.

genyeng= ceneng: Tarik; menarik.

Redaktur menerima berbagai tulisan, kirimkan tulisan anda dengan mendaftar sebagai kontributor di sini. Mari ikut membangun basa Using dan Belambangan.


Editor: Hani Z. Noor