Ulan Suro, Sapar, Mulud lan Manuk Tengkek

Antariksawan Jusuf (dipublikasikan pada Rabu, 31 Juli 2024 09:02 WIB)
- Laporan

Ulan Suro, Sapar, Mulud lan Manuk Tengkek

Kadhung jaman bengen masarakat Using nggawe pitudhuh ngelakoni uripe nganggo ilmu titen. Niteni kedadeyan lan dicathet ring primbon. Salah siji primbon tinggalane embah buyut, ana arane Primbon Tatal lan wong tuwek hang magih ngerti ilmu iku yaiku Kang Usik teka dhukuh Talunjeruk, Glagah.
    Ring sak njerone ulan Suro, Sapar, Mulud jare Kang Usik kadhung nggolet rejeki aja ninggal balade (kuthane). Uga aja sampek nyabrang segara.
   Mergane ulan kang kesebut iku gantine taun utawa Naga Jati Ngarang.
   Kapan pindhah umah utawa usaha, aja sampek melakune arah "ngetan" kerana taun madhep ngulon lan manggone ana ring wetan.
   Aju titenana kapan kupu iku wis metu teka ring enthunge, mesthi mibere miber ngalor iku nguweni pertandha nyang wong kang ninggal Adat. Sapa bain wong kang mohal bakale keneng Hukum Adat.
  Akibate wong pindhah umah melaku ngetan bakale Kepaten.
   Jare Kang Usik maning tenger Titen iku titi utawane niteni. Kang Usik njelentrehaken paran kang perlu dititeni kanggo tetenger ring anak keturunane para leluhur Using Belambangan Banyuwangi, yaiku: kaping siji tetulane bumi, kaping loro ulan lintang serngenge lan mega, kaping telu kewan. "Mulane pangunen unene wong tuwek ana ukum kang tersurat lan tersirat yaiku tulis kang gemantung tampa cantholan".
   Noring jaman kemajuan teknologi, anak turune wong Using Belambangan Banyuwangi kang magih nguri-uri adate leluhure ana ring Kampung Osing Pelestari Adat Dukuh Talunjeruk (KOPAT) Desa Glagah Kecamatan Glagah Banyuwangi.
   Mergane wong KOPAT Glagah lanang wadon kapan megawe ring sawahe isuk-isuk, kapan manuk tengkek wis muni iku wayahe melaku utawa mangkat tandang gawe.   
   Kadhung manuk tengkek wis muni maning iku tandha tengere kang buruh megawe ngersayane wayahe ngombe wedang kopi lan mangan panganan sak anane mergane manuk tengkek munine sedina mung ping papat.
   Muni wayah isuk iku tandha jam setengah pitu isuk kanggo umum. Muni kang kepindho iki tandhane jam sanga isuk kanggo jam umum. Wong kaum buruh ring KOPAT megawe ana ring sawah ngepose utawa istirahate jame milu ring masjid utawa ring musalah. Kapan jaman bengen angger muni bedhug mesthi istirahat.
   Jaman saiki kapan ring masjid ngumandhangaken suwara adan ya istirahat. Kadhung arepe mangkat megawe maning pasthi nganteni suwarane munine manuk tengkek. 
   Muni kaping telu iku tandhane wis jam setengah siji raina.
   Muni kang pungkasan manuk tengkek arepe mapan turu iku tandhane jam papat soren.
   Ring wektu bengi manuk tengkek sing gelem muni mergane jam lima soren manuk tengkek wis padha turu. Tengkek muni ana ring wayah tengah dina iku wektune mesthi jam setengah siji raina. Dadi wong buruh ring sawah kang istirahat wis mangkat tandang megawe maning.
    Lan usane utawane laute megawe iku tengere utawa tandhane munine manuk tengkek kang pungkasan ring waktu raina yaiku wektune jam papat soren. Manuk tengkek mulane keneng dienggo tengeran mergane sedina sewengi munine mung ping papat.

Redaktur menerima berbagai tulisan, kirimkan tulisan anda dengan mendaftar sebagai kontributor di sini. Mari ikut membangun basa Using dan Belambangan.