Seri Basa Using Lawas: R. Binata (11-15)

Antariksawan Jusuf (dipublikasikan pada Rabu, 29 November 2023 07:13 WIB)
- Kolom Bahasa Using



Cathetane R. Binata (W71-11-15)

Ater-ater:
Sakliyane R. Soedira, ana R. Binata hang nyathet ucap-ucap basa Using pirangane jilid taun 1929-1932. Aju, makene bisa diwaca wong akeh, belambangan.com 
ngetokaken isine sithik-sithik.

Ejaan lan keterangan wis ngeliwati proses suntingan. Umpamane: oe dadi u, tj dadi c, dj dadi j, j dadi y, awalan h dadi ilang. Keterangane teka basa Jawa dadi basa Indonesia. Tandha titik ring ngingsore ukara d/t dadi dh/th. Keterangan kr (krama) dadi besiki. Ejaan liyane, kayata klapa, mlaku (hang nganggo ejaan saiki mesthine ditulis dadi kelapa, melaku) miloni naskah aseline. Conto ukarane dijuwut teka naskah aseline, mulane magih kecampur basa Jawa sithik. Kayata, ana yen (mesthine kadhung), nuli (aju), mbeneri (ketepakan), klapa (kelapa) lan liya-liyane. Urutan ucape plek ketiplek njuwut teka manuskrip.

jengkuwung=cekuwung: Berlekuk.
Isen dikon amet piring cekuwung sing weruh papane kadhung ngandoh, iki ana kang ceper bain, apruwa takokna, ring endi papane?
isen= isun: Saya.
ngandoh: Meletakkan.
apruwa: Coba.

kejengklok= kejekluk: Terkilir.

manuk janggan: (Tidak ada keterangan-red).

janggon: (Tidak ada keterangan-red).

patine wis njanggut: Tahu kapan ajalnya.
Menjelang ajal sampai matinya ikut menunggui.

iwak wiji nangka: Nama ikan laut, warnanya kuning mirip tribang.

siya= sruwa: Lidi dari ijuk, biasanya dipakai untuk alat penunjuk saat belajar mengaji.

kukon-kukon= patikan: Sejenis tumbuhan sebangsa rumput kalau dipotong tangkainya mengeluarkan getah putih, bisa untuk obat sakit mata.

gruyu= yuyu: Kepiting yang hidup di air tawar.

nyari: Ukuran nenggunakan jari tangan, selebar jari.

sadim (dim): Sebesar ibu jari.

nyak: Memberikan sesuatu.
Nyak iki gawakna sulung, mengko kadhung isun wis mari kesele, sun jaluk maning sun gawa dhewek.

tawon rowan= tawon gowok: Tawon madu.

ngujur= mbratu: Meminta kepada orang yang memperoleh keberuntungan.
Ana wong njaring iwak ring segara, oleh-olehane akeh, banjur (aju-red) njaluk oleh-olehane sawewehe. Wong kang milu njaluk iku aran ngujur. Semono uga nyang wong kang menang main.

klinjer= klanjer: Kelenjar. Kalau ada orang sakit di kaki atau bisulan, di pangkal pahanya tumbuh kelenjar.

nyap-nyap: Ngomong tidak jelas; ngedumel.

nyunyunan: Ayunan.

Redaktur menerima berbagai tulisan, kirimkan tulisan anda dengan mendaftar sebagai kontributor di sini. Mari ikut membangun basa Using dan Belambangan.


Editor: Hani Z. Noor