Seri Basa Using Lawas: R. Binata (11-23)

Antariksawan Jusuf (dipublikasikan pada Minggu, 10 Desember 2023 06:04 WIB)
- Kolom Bahasa Using



Cathetane R. Binata (W71-11-23)

Ater-ater:
Sakliyane R. Soedira, ana R. Binata hang nyathet ucap-ucap basa Using pirangane jilid taun 1929-1932. Aju, makene bisa diwaca wong akeh, belambangan.com 
ngetokaken isine sithik-sithik.

Ejaan lan keterangan wis ngeliwati proses suntingan. Umpamane: oe dadi u, tj dadi c, dj dadi j, j dadi y, awalan h dadi ilang. Keterangane teka basa Jawa dadi basa Indonesia. Tandha titik ring ngingsore ukara d/t dadi dh/th. Keterangan kr (krama) dadi besiki. Ejaan liyane, kayata klapa, mlaku (hang nganggo ejaan saiki mesthine ditulis dadi kelapa, melaku) miloni naskah aseline. Conto ukarane dijuwut teka naskah aseline, mulane magih kecampur basa Jawa sithik. Kayata, ana yen (mesthine kadhung), nuli (aju), mbeneri (ketepakan), klapa (kelapa) lan liya-liyane. Urutan ucape plek ketiplek njuwut teka manuskrip.

santik: Digdaya.

klakah: tempat yang terbuat bambu dibelah-belah.

guntang: Bambu tempat air.

kutilan= Curian.

suwir= dawir: 1. Pinggir bibir agak sobek sedikit.
           2. Sobek tapi cuma sedikit.

ginangna: Biarkan.

watu gining: (Tidak ada keterangan-red).

kartu gunung= curut gunung.

wuk gronong: (Tidak ada keterangan-red).

wurik gronong= luring kuning.

wurik jali: Lurik putih, mirip seperti buah jali.

melid: Pelit.

nggacah: Banyak bicara atau sering bertanya.
Sira kai nggacah bain, wis dicritani durung ngerti bain.

nggacok: Ngomong terus; cerewet.

garéyan= Manggar kering.

kerucuk= mancung.

keri: 1. Terasa geli.
Lare kau kadhung dielik-elik sing gelem keri, kadhung isun dicekel bain wis keri.
dielik-elik: Dikelitiki.
        2. Geregetan.
Keri tangansun yak ngrasakaken lare kau, sing ana mari-marine kadhung nggadhang nyang wong, mengko kadhung sun gablog awakira buru kapok.
gablog: Tabok.

nggarahi: Mengawali; memberi tauladan.

gumereh= gumuruh: Suara bergemuruh.

wulu babi: Bulu ayam kalkun yang di bagian dada mirip dengan bulu babi.

pengglèdhègan: Alat untuk memisahkan kapuk dan bijinya.

mleksak= mlesek.

nggridho: Menggoda.
Lare meneng-meneng digridho, kadhung nangis sapa kang tulung? Sebab kadhung nangis lare iku dinaan.

Redaktur menerima berbagai tulisan, kirimkan tulisan anda dengan mendaftar sebagai kontributor di sini. Mari ikut membangun basa Using dan Belambangan.


Editor: Hani Z. Noor