Seri Basa Using Lawas: R. Binata (03-24)
Antariksawan Jusuf (dipublikasikan pada Selasa, 03 Oktober 2023 08:19 WIB)
- Kolom Bahasa Using
Cathetane R.Binata (W71-03-24)
Ater-ater
Sakliyane R. Soedira, ana R. Binata hang nyathet ucap-ucap basa Using pirangane jilid taun 1929-1932. Aju makene bisa diwaca wong akeh, belambangan.com ngetokaken isine sithik-sithik.
Ejaan lan keterangan wis ngeliwati proses suntingan. Umpamane: oe dadi u, tj dadi c, dj dadi j, j dadi y, awalan h dadi ilang. Keterangane teka basa Jawa dadi basa Indonesia. Tandha titik ring ngingsore ukara d/,t dadi dh/th. Keterangan kr (krama) dadi besiki. Ejaan liyane, kayata klapa, mlaku (hang nganggo ejaan saiki mesthine dadi kelapa, melaku) miloni naskah aseline. Conto ukarane dijuwut teka naskah aseline, mulane magih kecampur basa Jawa sithik. Kayata, ana yen (mesthine kadhung), nuli (aju), mbeneri (ketepakan), lan liya-liyane. Urutan ucape plek ketiplek njuwut teka manuskrip.
coglok: Ikut mendengarkan pembicaraan orang tua (untuk anak-anak).
Sira aja pati nyoglok gedigu tah ana wong tuwek ngomong, magih cilik, ilok-ilok.
ilok-ilok: Tidak baik (Pamali).
caginggres: Suara kokok ayam hutan.
impek: Bersembunyi dengan cara berdiri menempel gedeg dinding rumah.
ceblung, ceblungan: Lihat ciblung.
cing: Mencari salahnya.
Mandhore tuan Anu dicing, nanging sampe saiki durung ketemu kesalahane.
turu kwèngwèng: Pergi tidur sambil menangis (untuk anak-anak).
congkok: Bunga kelapa yang baru muncul, sedang yang sudah mekar dinamakan kerucuk.
klapa sadangu: Kelapa satu janjang.
garéan: Bunga kelapa yang sudah kering.
congker (cengker): Bicaranya tinggi, arogan, istilah khususnya untuk orang perempuan, kalau untuk orang lelaki namanya onthal.
cungkrang: Kurang atau tuna.
Berase cungkrang, sing ana secoplek.
Bapak adol sapi cungkrang limang ringgit, mangka kadhung tuku telung puluh ringgit. Yen (Kadhung-red) tuku rajakaya lumrahe ringgitan, ora (sing-red) ana hang rupiyah.
petanèn, kris petanèn: Bentuk kerangka keris, ujungnya melingkar.
cengkok= cekot (?-red).
cingkul: Siku.
cangklak, nyangklak: Penutup pintu pagar yang hanya bisa dilangkahi, tidak tertutup sepenuhnya.
cingklak, cingklakan= cangkakan tangan (ketiak?-red).
cangkling, nyangkling (jenis Rekan Basa-red): Gabungan dua kata, nyangklong dan nyangking.
Redaktur menerima berbagai tulisan, kirimkan tulisan anda dengan mendaftar sebagai kontributor di sini. Mari ikut membangun basa Using dan Belambangan.